Grip; 21. yüzyıla girdiğimiz halde tıptaki bunca ilerlemeye rağmen halen tüm dünyada önlenemeyen salgınlara neden olan tek hastalık griptir. Önümüzdeki günlerin yaygın hastalığı olan grip yılın her mevsiminde görülmekle birlikte sonbaharın son ayları ve kışın ilk ayları en çok görüldüğü zamanlardır. İnfluenza virüsü denilen bir cins mikrobun solunum yollarına yayılması ile oluşan grip; titreme ve birden 40–41 C yükselen ateşle başlar. Yüz boyun ve göğüste kızarıklık, şiddetli bir baş ağrısı ve baş dönmesi, ağız dil ve dudaklarda kuruluk, boğazda ve göğüste yanma hissi ve ağrı vardır. Tüm vücut kasları ve oynaklarda ağrılıdır. Belde ve sırtta bu ağrılar belirgindir. Halsizlik ve bitkinlik ön plandadır. Dilde tat alma duyusu bozulmuştur. Öksürük başlangıçta kısa ve kurudur. Giderek şiddetlenir ve balgamlı bir hal alır.
5-15 yaş arası çocuklarda ve genç yetişkinlerde daha çok görülür ve daha ağır seyreder. Bunun başlıca nedeni çocuklar bu mikropla daha önce karşılaşmadıkları için vücutları bu mikroba karşı direnç oluşturamamıştır. Erişkinler bu mikropla birçok kez karşılaştıklarından direnç oluşumu daha iyidir. Yine erişkinlerin günün büyük kısmını dışarıda açık havada geçirmesine karşın çocuklar genelde bir odada kapalı kalırlar. Hasta erişkinlerin çocukları öpmeleri de bir başka olumsuz nedendir. Grip salgınlarında en önemli kural korunmadır. Aşırı yorgunluktan ve üşütmeden kaçınmalı, havası kirli ortamdan uzak durulmalıdır. Gribe yakalanılmışsa tedavinin birinci koşulu kesin yatak istirahatıdır. Havalandırılmış ve nemlendirilmiş bir odada bulunulmalıdır. Bol sıvı ve besin değeri yüksek gıda ile beslenilmelidir. Ateşe karşı Paracetamol cinsi ateş düşürücüler kullanılabilir. Gribe başka bir bakteriyel hastalık eklenmemişse antibiyotik kullanılmamalıdır. Tedavi kurallarına uyulmazsa; Grip bronşit, zatürre, kulak iltihabı, kalp yetmezliği ve menenjite kadar ilerleyen tablolara neden olabilir. Çocuklarda ateşe bağlı havale gelişebilir.
GRİP AŞISI
Artık günümüzde GRİPTEN aşı ile korunmak olanaklı hale gelmiştir. Aşıdan sonraki 6 aylık koruyuculuk %90 dolaylarındadır. Yüzlerce çeşidi olan İnfluenza virüsünün grip salgınına neden olan cinsi her yıl değişmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) dünyanın çeşitli bölgelerine yayılmış yüzün üzerinde laboratuvarla sıkı bir iş birliği yaparak, hangi bölgede hangi cins virüsün salgın yapabileceğini önceden saptayabilmekte ve aşı üreten kuruluşlara önceden bunu bildirmektedir.Dünya Sağlık Örgütü’nün önerileri doğrultusunda grip aşıları içerisinde kuzey yarım kürede, 2017-2018 grip sezonunda, bulunan suşlar aşağıdaki gibidir.
AH1N1:A/Michigan /45/ 2015
AH3N2: A/Hong Kong/4801/2014
B:B/Barisbane/60/2008
B/Phuket/3073/2013
Bu suşlar her yıl değiştiği için bu yılın grip aşısı ancak bu yılki virüse karşı koruyucu olmakta, gelecek yılki salgında virüs cins değiştirdiği için etkili olamamaktadır. Aşı uygulanırken üzerindeki tarihe dikkat edilmelidir.
Grip aşısı 6 ay altı çocuklara uygulanmamalıdır. 6 ay–3 yaş arası ilk kez aşı yapılıyor ise ve daha önce çocuk grip geçirmemişse 1 ay ara ile 2 kez 0,25cc (yarım doz), 3 yaş üstü çocuklara ve erişkinlere yılda 1 kez ve 0,5cc olarak yapılır. Aşı derin cilt altına veya kas içine uygulanabilir
KİMLERE GRİP AŞISI YAPILMALIDIR?
Bu yıl CDC ve ACİP 6 Aydan büyük herkese mevsimsel grip aşı yapılmasını önermektedir. Mevsimsel grip aşısı, özellikle, aşı olmak isteyen 6 ay üzerindeki herkese yapılabilir.
- Sık üst solunum yolu enfeksiyonu geçirenlere,
- Astım ve kronik bronşiti olanlara,
- Kalp hastalığı ve özellikle kalp yetmezliği olanlara,
- Tüberküloz yani verem hastalarına,
- Kanser hastalığına bağlı ilaç kullananlara,
- Orak hücre hastalığı denen bazı kan hastalarına,
- 65 yaşın üzerindeki kişilere,
- Şeker hastalarına,
- Böbrek hastalığı özelliklede böbrek yetmezliği olanlara,
- Uzun süreli aspirin tedavisi alan 6 ay 18 yaş arası çocuklara
- Bakım evleri veya huzur evi gibi diğer bakım kurumlarında barınan her yaştan bireylere,
- Çocuk bakım yurtlarında kalan tüm çocuklara,
- Beslenme yetersizliği olan çocuklara,
- Direnç sistemi zayıf olan çocuklara,
- Anaokulu, kreş gibi toplu yerlerde yaşayan risk altındaki çocuklaraGRİP AŞISI UYGULANMALIDIR.
GRİP AŞISI KİMLERE YAPILMAMALIDIR?
- Hamileliğin ilk üç ayında grip aşısı uygulanmamalıdır.
- Yumurtaya karşı gerçek anlamda alerjisi olan kişilere grip aşısı uygulanmamalıdır.
Dr.Yılmaz BAY
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı