2 YAŞ SENDROMU (TERRİBLE TWOS)

Tıpta Terrible Twos (Korkunç ikiler) olarak da adlandırılan bu dönem; ani ruh değişiklikleri, kızgınlıklar, bağırıp çağırmalar, her şeye karşı çıkmalar ve öfke nöbetleriyle karakterize çocuk gelişiminin olağan bir dönemidir. Bebeklikten çocukluğa geçiş dönemi olan 16-48  ay arasındaki çocuklarda görülür. Bu dönemde yürümeye henüz başlamış olan bebek özgürlüğünü de kazandığını ve artık  bir birey olarak var olduğunu etrafındakilere kabul ettirmeye çalışır.

2 yaş sendromu bir hastalık değildir. Sağlıklı çocuk gelişiminin olağan bir evresidir. Çocuk yürümeye başlamasıyla birlikte bağımsızlaşmaya da başlar. Kendisi ve çevresi üzerinde hakimiyet kurmaya çalışır. Yeni kazanımlarını ve becerilerini çevresinde denemek ister. Bu dönem bir tür ön ergenlik dönemidir. 2 yaş çocuğu da tıpkı bir ergen gibi ailesiyle inatlaşır, istediği olsun ister ve her şeyi kendi yapmak ister.

      2 YAŞ SENDROMUNUN BELİRTİLERİ NELERDİR?

• Ben merkezcilik, ben yapacağım tutturmaları
• Ben de bir bireyim ve buradayım dercesine tavırlar takınmak
• Aşırı inatçılık, isteklerinde ısrarcı olmak
• Ağlamak, istediklerini ağlayarak, tepinerek yaptırmaya çalışmak
• Anne, baba veya bakıcının sözünü dinlememek, istenilenin aksini yapmak
• Bitip tükenmez öfke nöbetleri
• Huysuzluk, huzursuzluk, kıskançlık, titizlik
• Elindeki oyuncak ya da ev eşyalarını yere atma, fırlatma
• Her şeye HAYIR deme
• Tuvalet sorunları
• Anneye, babaya ve çevredeki kişilere tükürme, vurma
• Kendi saçını çekme, yüzünü tırmalama
• Kardeşleriyle arkadaşlarıyla daha fazla kavga etmek
• Ani ruh hali değişiklikleri
• Uyku saatlerine itiraz etme, uyku düzensizlikleri
• Sebepsiz uzun süren ağlama krizleri
• Kafasını yerlere, duvarlara vurma ve daha bir çok sıra dışı olumsuz davranışlar.

2 YAŞ SENDROMU BELİRTİLERİ GÖSTEREN ÇOCUKLARDA NELER YAPILMALIDIR?

• Çocuğunuzun duygularını olumsuz olsalar bile olduğu gibi kabul edin. Örneğin “Sinirli olduğunu görüyorum, Öfkelenmen doğal, Gel biraz konuşalım” gibi cümlelerle onu anladığınızı gösterebilirsiniz.
• Enerjisini boşaltın. Hareketlerini kısıtlamayın aksine daha çok hareketli olmaya teşvik edin ki rahatlasın.
• Çocuğunuzu engellemeyin. Temel koruma alanı belirlenmiş bir çerçeve içerisinde özgürleşmesine izin verin.
• Seçenekler sunun. Mümkün olduğunca dar alanda seçenekler sunun. Bu çocuğunuza kontrolün kendisinde olduğu duygusunu verir ve sizinle güç mücadelesine girmekten vazgeçer. Örneğin; “Hangi tişörtünü giyeceksin” yerine “mavi tişörtünü mü yoksa kırmızı tişörtünü mü giymek istersin” deyin. 
• Öfkesini ifade etmesine olanak tanıyın. Öfke her bireyin zaman zaman hissettiği bir duygudur. Çocuğunuzun neye kızdığını kelimeleri yettiğince anlatmasına izin verin. Bırakın kendini istediği gibi anlatsın.
• Yapmak istemediği hiçbir şeyi yapması için onu zorlamayın. Yapması gerekenleri ona sakince anlatın ve  gerekçenizi anlayacağı bir şekilde açıklayın. Yine de yapmak istemiyorsa bir süre ilgisini başka alana çekin, sonra tekrar neden bunu yapması gerektiğini anlatmayı deneyin.
• Sınırlarını belirleyin. 2-4 yaş dönemi çocuğunuzun bireyselleştiği, kendisini kanıtlamaya çalıştığı, ben de buradayım dediği dönemdir. Tutarlı ve yaşına uygun sınırlar koyun. Siz önceden neleri yapıp, neleri yapamayacağını, yapılmaması gerekenler yapıldığında sonuçlarının neler olabileceğini ona açıklayın ve bu konuda kararlı olun.
• Kontrolü elden bırakmayın. Çocuğunuza istediği şekilde kendini ifade edebileceğini ancak otorite ve kontrolün de sizde olduğunu ona hissettirin.
• HAYIR kelimesini kullanmakta cimri ve  seçici davranın. Hayır kelimesini çok sık kullanmayın, kullandığınız zamanda çocuğunuza özenli bir dille neden hayır kelimesini kullandığınızı anlatın. Anne ya da babadan birinin hayır dediğine öbürü evet dememeli ailece tutarlı ve kararlı olmalısınız.
• Çocuğunuzun kendisine zarar vermesine izin vermeyin. Çocuklar bu dönemde kendilerini rahatlıkla ifade edemedikleri için engellenme hissiyle kendilerine zarar verebilirler. Çocuğunuzun kendisine zarar vermesine izin vermemelisiniz, öfkesini oyun içerisinde boşaltmasını sağlamalısınız. Onu rahatlatıp sakinleştirmek için; ona  kitap okuyabilirsiniz, yeni bir oyun teklif edebilirsiniz ya da sokağa çıkmayı teklif edebilirsiniz.
• Kendi kişisel sorunlarınızı ve aile içi çatışmalarınızı  çocuğunuza yansıtmayın. Çocuğunuzla hep pozitif bir iletişim içinde olun, her fırsatta onu öpüp okşayın sevdiğinizi söyleyin. 
• Kendinize zaman ayırın. Yeterli ebeveynlik öncelikle kişinin kendini iyilik halinde hissetmesini gerektirir. Kendinize iyi bakın, dostlarınızla iyi vakit geçirin, sağlığınıza dikkat edin, aktif ve hareketli olun, hobiler edinin. 

2 Yaş sendromu; sağlıklı çocuk gelişiminin kendine özgü bulgularla seyreden, geçici olağan bir dönemidir. Bu dönemi daha kolay atlatmak için çocuğunuzla uzlaşmaya çalışın. 

Özünde sevgi olan her yöntemi denenebilirsiniz. Kendi doğrularınızı eşiniz ve çocuğunuzla birlikte kendiniz belirlemelisiniz. Onunla konuşun, onu anlamaya çalışın. Sevgi, sabır anlayış ve hoşgörüyü elden bırakmayınız.             

BOL SABIRLAR

Başarı Dileklerimle

Dr. Yılmaz BAY

Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Uzmanı