Güneş sağlıklı yaşamın olmazsa olmazıdır. Çocuklarınızın  sağlıklı bir ruhsal ve bedensel gelişime sahip olması  için dışarıda daha çok zaman geçirmeleri gerekmektedir. Ayrıca dış ortamda geçirilen zamanın fazlalığı gözde Miyopi gelişmesini de azaltmaktadır. Yaşam boyu toplam güneşte kalma süremizin  %80’i 18 yaş altında oluşmaktadır. Dünyamıza ulaşan  güneş ışınlarının %5 i zararlı UV (Ultraviyole)  ışınlarıdır. Son yıllarda ozon tabakasının incelmesi nedeniyle  dünyamıza daha fazla zararlı  UV ışınları ulaşmaktadır. Güneşin zararlı UV ışınları yalnızca ciltte değil özellikle 10 yaş altı çocukların gözlerinde hatta göz kapaklarında da bir çok olumsuz etkilere neden olmaktadır. Güneşten yayılan kısa dalga boyuna sahip 400 nanometrenin altındaki mor ötesi ışınlar göz kapağı, gözün cornea (gözün ön kısmında yer alan saydam yapı), retina tabakasını (göz küresinin arka duvarında bulunan görme hücrelerinin oluşturduğu ağ tabakası) olumsuz etkileyerek gözde kuruluk, batma,  kaşıntı, yanma, Ptergium, maküla dejeneransı, sarı nokta hastalığı gibi belirtilerle birlikte; ilerleyen yaşlarda katarakt,  göz sıvısında dengesizlikler, göz bebeği büyümesi, göz kapağı ve gözün kendisinde  kanser gibi bir çok görme probleminin ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

İYİ BİR ÇOCUK GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ NASIL OLMALIDIR?

Öncelikle çocuğunuza güneş gözlüğü alırken estetik kaygılardan önce çocuğunuzun göz sağlığını düşünmelisiniz ve seçiminizi ona göre yapmalısınız. 

UVA ve UVB koruması olan 5 çeşit gözlük camı vardır. Bunlar Klas 0-1-2-3-4 şeklinde adlandırılır.

• Klas 0-1-2 şeklindeki camların güneşten koruyucu etkisi yeterli değildir.
• Klas 3 ve klas 4 şeklindeki camlar gözler için iyi bir güneş koruması sağlar, parlamaları ciddi oranda önler ve çocuklar için rahatlıkla kullanılabilir.
• Gözlük camları hafif griden siyaha kadar giden renk tonlarında olabilir. Camlar çok koyu siyah renkte olmamalıdır. 
• UV koruması olmayan koyu renk camlar çocuklarda gözbebeğinin genişlemesine neden olarak gözlere daha fazla zararlı UV ışınları girmesini sağlar. Bu zararlı UV ışınları  gözün daha  derin tabakalarına (retina) ulaşarak  gözü olumsuz etkiler. Yine çok koyu renk camlar çocuğun görmesini engeller bu da çocuğun iletişimini bozar. Bu nedenle UV koruması olmayan koyu renkli cam kullanmak yerine  hiç gözlük kullanmamak daha iyidir.  Pembe, mavi, yeşil renkli camlar çevredeki nesnelerin renklerinin normalden farklı algılanmasına neden olduğu için çocuklarda tercih edilmemelidir. 
• İyi bir korunma için gözlük camları polarizasyon filtresine sahip olmalıdır. Bu filtre parlamaları azaltır, göz kamaşmasını önler ve cisimlerin daha net görünmesini sağlar.
• Fotokromik camlı güneş gözlükleri mavi ışığı kırar ve daha iyi bir görüş sağlar.
• Gözlük camları ve çerçeveler darbelere karşı dayanıklı olmalıdır. Kırılmalara karşı polikarbonattan üretilmiş cam ve  çerçeveler  tercih edilmelidir.
• Gözlük camları ve çerçeveler hafif ve konforlu olmalı.
• Özellikle 3 yaş altı çocuklarda kullanılan gözlük emniyet bantları alerjiye neden olmayan, boya ve toksik madde içermeyen malzemeden yapılmalı.
• Gözlük çerçevesi çocuğun yüzüne tam oturmalı, kenarlardan ve üstten güneş ışığı girmemeli ama çok da sıkı olmamalıdır.
• Gözlük çerçeveleri kimyasal madde barındırmamalı boya ve toksik madde içermemelidir.
• Mümkünse  garantisi olan sertifikalı ürünler tercih edilmelidir.
• Görme problemi olan çocuklar numaralı  güneş gözlüğü kullanmalıdır. 

Çocuğunuza güneş gözlüğü alırken gözlüğün özellikleri arasında UV-400  koruması olmasına dikkat etmelisiniz. Bu yazı gözlük camının; ışın tayfının 400 nanometreye kadar olan tehlikeli mor ötesi ışınlarını filtre ettiğini anlamına gelir. 

           TS EN 1836: 1997 yazısı gözlüğün Avrupa güvenlik standartlarına uygunluğu gösterir. CE yazısı ise gözlüğün Avrupa kalite standartlarına uygun olduğunu gösterir.

Altı ayı geçen tüm çocuklar  güneş gözlüğü kullanabilirler. 2-3 yaşına kadar arkası lastikli, gözünden kolay çıkmayan bebek güneş gözlükleri kullanılmalıdır. 

Güneşli havalarda; güneş gözlükleri yanında mutlaka siperlikli bir şapka da  kullanılmalıdır. Deniz kenarında şemsiye altında olsa bile siperlikli şapka ve güneş gözlüğü  de mutlaka kullanılmalıdır.

              Güneş gözlükleri ayrıca çocukları dış travmalardan, tozdan, topraktan koruduğu gibi gözde alerjiye neden olan polenler ve daha birçok zararlı maddelerden de gözleri korumaktadır.

Güneşten gelen UV ışınları kapalı ve bulutlu havalarda da etkinliğini sürdürmektedir.  O nedenle yalnızca güneşin bol olduğu  yaz aylarında değil; Mart-Kasım ayları arasında havanın durumuna göre dışarı çıktığında çocuğunuza güneş gözlüğü kullanmalısınız. Ayrıca kar yağdığı zaman da güneş ışınları kar tabakası üzerinde yansıdığı için en az yaz ayları kadar göze zarar verebilir o nedenle güneş ışınlarının görüldüğü her dönemde çocuğunuza güneş gözlüğü kullanmalısınız. 

Dr. Yılmaz Bay

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı