“Hiç bir besin anne sütünün yerini tutamaz!”
Bebeğinizin ve sizin en mutlu günleriniz; tadını çıkarmaya çalışın. Uyanık olduğu tüm zamanlarda sizi yanında görmek istiyor. Üstelikle sizi başkalarından kıskanıyor. Artık her iki gözünü de kullanabiliyor ve sizi daha iyi izliyor. Eşyaları 180 dereceye kadar izleyebiliyor. Düğme gibi küçük cisimleri görebilir ancak yakalayamaz. Canlı renkleri soluk renklere tercih ediyor. İki elini birleştirebiliyor. Elleriyle örtüsüyle yada elbisesiyle oynayabiliyor. Yüzükoyun yatırıldığında; ağırlığını kollarına vererek başını iyice kaldırabiliyor. Hatta sırt üstü bile dönebiliyor. Ayakta tutulunca basmaya çalışıyor. Kucakta iken önündeki asaya vuruyor. Ve bundan da büyük zevk alıyor. Yastıklarla desteklenirse kısa süreli oturabilir.
DİKKAT !!! düşebilir.4.aydan itibaren yüksek bir yerde yalnız bırakmayınız..
Yüksek sesle gülüyor, müzik dinliyor, hoşlandığını belli ediyor, mamasını görünce heyecanlanıyor, sırt üstü yatışta eşyalara uzanabiliyor. Bir cismi istemli olarak tutup ağzına götürebiliyor. Oyuncakları eli ile işaret edebiliyor.seslenince ca başını çeviriyor ve seslenen kişi ile ilgileniyor.
Çocuğunuza 3 yaşına kadar televizyon izlettirmeyin. Bilgisayar, tablet, PC,akıllı cep telefonlarını kullandırtmayın.Sizde çocuğunuzun yanında televizyon izlemeyin ve bu çeşit aletleri kullanmayın. Anne ve babalık görevinizi bu aletlere yüklemeyin.UNUTMAYIN !!!!!! ÇOCUĞUNUZUN EN İYİ OYUN ARKADAŞI SİZSİNİZ
OYUNCAK SEÇİMİ: En iyisi çeşitli oyunlar kurarak onunla oyun oynamanızdır. Uzaktaki oyuncağı almak için hamle yapar; oyuncağını uzatın. İki eli ile oyuncağını kucaklayabilir. Çıngıraklı oyuncaklarla oyunlar oynayabilirsiniz. “Cee “ oyunu oynaya bilirsiniz. Yüzünüzü bir bezle saklayarak “anne nerde?” Açarak ta “aaa buradaymış!!!” şeklinde oyunlar oynayabilirsiniz. Dokunma, gıdıklama temas gibi oyunlar oynayabilirsiniz. Bebek için kırılmayan aynalar vardır. Böyle bir aynanın karşısına geçip çeşitli hareketler yaparak onun sizi taklit etmesini sağlayabilirsiniz. Eline aldığı her şeyi ağzına götürebilir. Eline verdiğiniz eşyaların temiz ve ona zarar vermeyecek eşyalardan yapılmış olmasına dikkat ediniz.
Bu ayki ziyaretinizde doktorunuz ona Karma (Difteri, tetanoz, boğmaca) ,çocuk felci,hemofilus influenza tip B(menejit) ve Konjoge Pnömokok (KPA Aşısı-Halk arasındaki deyimi ile Zatüre aşısı) aşılarının ikincisini yapacaktır. Doktorunuzun daha önce önerdiği poli vitamin içeren preparata devam etmelisiniz.
Çocuğunuza 6 aylık oluncaya kadar yalnızca sütünüzü veriniz. Sütünüz çocuğunuza yetiyor büyüme ve gelişmesi de yeterli ise ek besinlere 6.ayda başlayınız.
Sütünüz çocuğunuza yetmiyorsa,ek mama başladıysanız ya da çocuğunuz yalnızca mama ile besleniyorsa ek besinlere 4.-5.ay dolaylarında başlayabilirsiniz.
EK BESİNLERE NASIL BAŞLANMALI
Çocuğunuzda beyin gelişiminin % 90’nı ilk 1 yaş içerisinde tamamlanır. Bu nedenle bebeğinizin ilk yaştaki beslenmesi çok önemlidir. Sağlıklı bir gelişme için boy ve kilo artımı tek başına yeterli değildir. Zihinsel gelişim çok daha önemlidir. Boy ve kilo gelişimi normal olduğu halde; zihinsel gelişimde gerilik olabilir. Bu da gizli açlık olarak adlandırılan bir çeşit hastalıktır. Bu nedenle çocuğunuza sunduğunuz gıdaların miktar olarak yeterli olması yanında sağlıklı gelişimi için protein, karbonhidrat, yağ, vitamin ve mineralleri de dengeli olarak içermesi yaşamsal bir öneme sahiptir. Onun için doktorunuzun beslenme önerilerine titizlikle uyunuz. Sütünüz bebeğiniz için en uygun besindir. Sütünüzün değeri kesinlikle azalmış değildir ancak bebeğiniz büyüdüğü için sütünüzün miktarı büyümüş olan bebeğinizin sağlıklı gelişmesi için bazen yeterli olmayabilir. Bu nedenle sütünüze ek olarak belirli zamanlarda belirli gıdaların başlanması gerekir.
Ek besinlere başlarken öncelikle amaç; çocuğun beslenmesi ya da doyması değildir. Çocuğu ek besine, pürtüklü yiyeceklere ve kaşığa alıştırmaktır. Bunun için şu noktalara dikkat etmelisiniz:
1—Ek besinlere en erken 4.ayda başlayabilirsiniz çünkü çocuklar 4.aya kadar kaşıkla verilen gıdaları yutamazlar.
2—Ek gıdalara en geç 6.Ayda başlamalısınız. Daha geç kalırsanız çocuğunuz anne sütü ya da mamanın tadına iyice alışacak,verdiğiniz tüm gıdalarda anne sütü ya da mamanın tadını arayacak ve ek besini almayı reddedecektir
3-Anne sütü alan çocuklarda anne sütü aldığı sürece asla biberon kullanmayınız. Su dahil her şeyi kaşıkla veriniz.
4-Ek gıdalara bebeğiniz sağlıklıyken ve de sizin moraliniz çok iyi iken başlamalısınız. Bebeğinize ek gıdayı mutlu bir yüzle ve gülümseyerek sunmalısınız.
5-Bebeğiniz başlangıçta ek besini diliyle dışarı itebilir. Bu ek besini sevmediğinden değil,çiğneme ve yutmasını bilmediğindendir.Ek besinleri ince parçalara bölüp az miktarda sunarsanız zamanla alışır.
6-Her yeni gıdadan sonra dışkısında değişiklikler olabilir. Özellikle meyve suları yoğun karbonhidrat içerdikleri için bu değişiklikler daha belirgin olur. Endişelenmeyin,zamanla düzelir.
7-Ek gıdaları ayrı bir öğün şeklinde vermeyiniz. Anne sütünün hemen üzerine ve kaşıkla veriniz..
8- Bebeğinize verdiğiniz tüm yiyecekleri doğal ve taze ürün kullanarak hazırlamalısınız
9- Konserve, dondurulmuş gıda ve hazır gıdaları kesinlikle bebeğinize vermemelisiniz.
10- Hazırlanan gıdalar uzun süreli oda ısısında bekletmeyiniz.
11- Yeni başladığınız her besine az miktardan başlamalı ve giderek artırmalısınız. Örneğin ilk gün 1-2 tatlı kaşığı şeklinde başlayıp; her gün 1-2 tatlı kaşığı arttırarak 15-20 gün içinde 1 çay bardağı miktarına kadar(90-100 cc) çıkabilirsiniz.
12- Ek besinler başlarken çocuğunuzu yalnızca kendi sütünüzle besliyorsanız önce alabildiği kadar anne sütü veriniz. Ek besini anne sütünün hemen üzerine sunmalısınız. Mama ile besliyorsanız önce alabildiği kadar (90-100 cc) ek besin verin. Sonra ek besinin hemen üzerine alabildiği kadar mama verebilirsiniz. Anne sütü ve mama alıyorsa önce alabildiği kadar anne sütü; hemen üzerine alabildiği kadar ek besin ve hemen ardından da alabildiği kadar mama sunabilirsiniz.
13- Bebeğiniz yeni besini yememekte ısrar ederse; zorlamayınız, bir kaç gün aradan sonra tekrar deneyiniz.
14- Aynı anda birden fazla ek gıdaya başlamayınız. Başlanacak iki yeni gıda arasında en az 3-4 gün ara olmasına dikkat ediniz.
15- Öğünler arasında verilen yiyecekler bebeğinizi doyurabilir. Bu nedenle öğünler arasında bebeğinizi beslemeyiniz.
16- Yemek suyu, su muhallebisi, şekerli su, çay, şekerlemeler, lokum, nişasta karışımı mamalar ek gıda değildir. Bunları bebeğinize kesinlikle vermeyiniz.
17- Ek besinlere 1 yaşına kadar tuz şeker ve baharat eklemeyiniz.
18-Çocuğunuza 1 yaşına kadar çikolata,,patlıcan,incir,kivi,çilek,domates,fıstık,fıstık ezmesi,balık dışındaki diğer deniz ürünleri,sakatatlar,sucuk,salam,sosis,konserve,dondurulmuş gıda,tuzlu salamuralar,patlamış mısır,diyet ürünler ve sakız vermeyiniz.
19- Çocuğunuza 1 yaşın kadar bal vermeyiniz. Balın içinde üreyebilen bir cins mikrop 1 yaşın altındaki çocuklarda bağırsak ve solunum kaslarının sinsice felcine neden olarak çocuğunuzda ciddi bir hastalığa yol açabilir.
20- Her türlü hazır gıdalar, meşrubatlar, hazır meyve suları katkı maddesi içermektedirler ve besleyici değerleri yoktur. Çöp besin olarak adlandırılan bu gıdaları çocuğunuza vermeyiniz.
21– Eğer ekonomik durumunuz uygunsa çocuğunuza en az 1 yaşına kadar, hatta mümkünse 2-3 yaşına kadar inek sütü vermeyiniz.
ÇÜNKÜ;
*İnek sütü daha düşük demir ve C vitamini içermesi nedeniyle bağırsaklarda gözle görülmeyen küçük kanamalara neden olabilir. Buda bebeğinizde Demir Eksikliği Anemisine (kansızlığa) neden olabilir.
*İnek sütünde anne sütüne göre daha fazla miktarda tuz ve mineraller; özellikle de sodyum potasyum ve klor olduğu için böbrek yükünü artırır.Bu da vücudun su dengesini olumsuz etkiler
*İnek sütü alan çocuklar sıvı kaybına (Dehidratasyon) daha yatkın olurlar
*İnek sütü alerji riskini artırır.
*İnek sütünün İçerdiği yağın sindirimi oldukça güçtür.
*İnek sütü içerisindeki D vitamini yeterli olmadığı için sağlıklı kemik ve iskelet gelişimi sağlayamaz.
*İnek sütü Omega 3 ve Omega 6 gibi yağ asitlerinden fakirdir. Bu maddeler bebeğin gözündeki retina tabakası, beyin hücreleri ve doku hormonlarının gelişimi için çok önemlidir. Eksiklikleri çocuğunuzun bedensel ve ruhsal gelişimini olumsuz etkiler.
Çocuğunuz anne sütü ve mama alıyorsa 4.ayda anne sütü üzerine ilk başlayacağınız ek besin; sütlü pirinçli ya da sütlü irmikli mamalardır. Bunlar bazı mama firmaları tarafından özel olarak hazırlanmıştır ve suyla karıştırarak kullanılabilir. Muhallebiyi; pirinç unu ve devam mamasıyla kendinizde evde yapabilirsiniz.
MUHALLEBİ: 1 su bardağı (180 cc ) suya 2 silme tatlı kaşığı pirinç unu koyunuz. Geniş bir kapta,hafif ateşte iyice karıştırarak 10 dakika pişiriniz. Ateşten indirdikten sonra ılıyıncaya kadar bekleyiniz.(Elinizin dayanabileceği sıcaklık 42-43 C) Daha sonra içerisine doktorunuzun önereceği devam mamasından 6 ölçek ekleyiniz ve iyice karıştırınız. Alabileceği ısıya gelinceye kadar (36-37 C) soğutup çocuğunuza sunabilirsiniz.
Ekonomik olanaklarınız hazır mama almaya uygun değilse doktorunuzun önerileri doğrultusunda sulandırılmış pastörize süt ya da büyüme sütlerinden birini kullanarak süt ve pirinç unu ile muhallebi hazırlayabilirsiniz. Sütle muhallebi hazırlıyorsanız; ateşten almanıza yakın 180 cc mamaya 1 silme yemek kaşığı şeker ilave etmelisiniz.
Eğer çocuğunuz kabızlığa eğilimli ise muhallebiyi yulaf unu ile de hazırlayabilirsiniz. Çocuğunuz pirinç unundan bıktı ise muhallebiyi; mısır ve ya buğday unu ile de hazırlayabilirsiniz. Mamaya irmik, ekmek ve bisküvi koyarak ta muhallebi hazırlayabilirsiniz.
Çocuğunuzu yalnızca anne sütü ile besliyorsanız ilk başlayacağınız ek besin 6. aydan sonra mevsim meyvelerinin suyudur.
ELMA-ARMUT-ŞEFTALİ SUYU: Mevsimine göre taze elma, armut ya da şeftali den birini güzelce yıkadıktan sonra soyup cam rendede püre haline getirin. Başlangıçta çift kat tülbentten süzerek suyunu verin. Anne sütü ya da mamanın hemen üzerine 1-2 tatlı kaşığı şeklinde başlayınız ve her gün 1-2 tatlı kaşığı arttırarak 15-20 günde 1 çay bardağı (90-100 cc) miktarına kadar ulaşabilirsiniz. Meyveleri 6. aydan sonra cam rendede rendeledikten sonra tülbentten süzmeden meyve püresi şeklinde çocuğunuza verebilirsiniz. Meyve suyu ya da pürelerini hazırladıktan sonraki ilk 15-20 dakika içerisinde çocuğunuza vermelisiniz. Daha sonra vermeyiniz; besin değeri azalır. Meyve suyuna ek şeker koymayınız. Meyve sularından sonra dışkısında sulanma ve renk değişiklikleri olabilir, 5-7 Günde düzelir.Endişelenmeyiniz.Meyve suyu vermeyi sürdürmelisiniz.
Başarı Dileklerimle
Dr.Yılmaz BAY