“Çocuğunuza verdiğiniz en büyük hediye sizsiniz.”

Artık bebeğinizi iyice tanıdınız. O da sizi tanıdı. Bu ağlaması açlıktan mı, altını mı kirletti, hasta mı, yoksa yalnızca sizi yanında mı görmek istiyor bunu anlayabiliyorsunuz.O nedenle daha rahatsınız.Sırtüstü ve yüzükoyun pozisyonlarda başını kaldırıp daha uzun süre etrafı izleyebiliyor.Başını daha uzun süre dik tutabiliyor.Çocuğunuz size ve kendisiyle ilgilenen herkese gülümsüyor.Onlara kendince bir şeyler anlatıyor.Sosyalleşme başladı. Çevredeki her şeyi; odadaki eşyaları,yüzleri inceliyor, başını tanıdık seslere çeviriyor.

OYUNCAK SEÇİMİ:Bu dönemde bebeğiniz için görsel ve işitsel duygulara yönelik oyuncaklar seçilmelisiniz. Yatağının üzerinde asılı duran,dönen sallanan değişik sesler çıkaran parlak renkli oyuncaklar ilgisini çekecektir.Çıngıraklar,müzik kutuları,plastik bebekler,renkli halkalar,kumaşlar,renkli toplar,sıkınca ses çıkartan oyuncaklar,aynalar,müzik aletleri,ve kitaplar bu dönemde yaralanabileceğiniz oyuncalardır. Çıngırağı başının arkasından ve yanından sallayarak yada değişik noktalardan sesler ve ışıklar çıkartarak görme ve işitme duygusunu geliştirebilirsiniz. Evde ona bir oyun alanı hazırlayın yanına oyuncaklar ve sevdiği eşyaları koyun,onlara uzanmasını sağlayın. En iyisi sizde onunla oyuna katılın.

Uyuyacağını hissettiğinizde yatağına bırakarak kendi kendine uyumasını sağlayın. Ayaklarınızda ya da salıncakta sallayarak uyumaya alıştırmayın.Sonunda uyuduğunu göreceksiniz. Biraz sabır lütfen .

Dikkat!! Bu ayda dönme başlayabilir. Çocuğunuzu yükseklerde yalnız bırakmayın. Bırakın yerde sürünsün. Bu dönemde de yalnızca anne sütüne devam etmelisiniz. Doktorunuzun önerdiği Poli Vitamin içeren preparatı kullanmaya devam etmelisiniz.

BCG (Verem ) Aşısını yaptırdınız mı?

BABALAR ve BEBEK BAKIMI:Babaların yakın ilgisi çocuğunun ileriki yaşlardaki sosyal,fiziksel ve duygusal gelişimini olumlu etkiler.Çevreyle daha kolay iletişim kurmasını ve kendini daha iyi ifade etmesini sağlar.Babalar bebeğin bakımında aktif olarak rol üstlenmeli. Çocuğun giysilerini giydirmeli, alt bezini değiştirmeli,banyosunu yaptırmalı.Bu işlemler esnasında çocuğu ile konuşmalı duygusal bir ilişki kurmaya çalışmalıdır.

Sevgili babalar zamanla bu işten büyük bir keyif aldığınızı fark edeceksiniz. Böylece anneye; kendisiyle ve sizinle ilgilenebilecek bir zaman kalacak.

BÜYÜK KARDEŞ :Büyük kardeş daha dün, evin hatta tüm ailenin ilgi odağı idi. Bu gün birden her şey değişti.Kendine bir rakip geldi.Herkes onunla ilgileniyor,tüm hediyeler ona geliyor.Doğal olarak bir kıskançlık gelişecektir.Bunun geçici olduğunu ve zaman içinde her şeyin düzeleceğini bilin.Bir süre için tüm aile fertleri ve yakın dostlar büyük kardeşin yanında küçük çocuğa olan sevgilerini kontrol etmelidirler.Hatta hediyelerin bir kısmı büyük kardeşe sunulmalı.Büyük kardeşin bebeği tanımasına izin verilmeli, onu kucağına almalı,kollarından tutup oynamalı,onun gereksinimlerini öğrenmeli.Mama saatinde,altının değiştirilmesinde ,banyosunda,soyundurulup giydirilmesinde büyük kardeş aktif olarak işe katılmalı,onunla fotoğraf çektirmeli,büyük olduğu ona hissettirilmeli ve büyük olmanın avantajlarını kullanmalıdır.Bir süre sonra kardeşi rakipten çok kendisiyle oynayacak bir arkadaş gibi görecek ve sizin işiniz çok daha kolaylaşacaktır.

BÜYÜK ANNE, BÜYÜK BABA, TEYZE, HALA, AMCA, DAYI ve KUZENLER; Büyüklerin bilgi ve deneyimlerinden yararlanılmalı, anne ve babaya göre daha çok olan zamanlarını bebeğe ayırmalarından memnun olunmalı, ancak hiç kimsenin anne ve babanın rolünü üstlenmelerine izin verilmemeli. Çocuğu anne ve baba, birlikte yetiştirmeli, son kararı birlikte vermelidirler.

ÇALIŞAN ANNELER: Çalışan anneler için bir kabus olan işe başlama anı geldi çattı!! Şimdi ne yapacağım? Acaba işi bıraksam mı? Güç kararlar aşamasındasınız. Şunu öncelikle bilmelisiniz ki; çocuğunuza ayırdığınız zamanın uzunluğundan çok kalitesi önemlidir.Onunla birlikte olduğunuz zamanlarda gerçekten ruhsal ve bedensel olarak onunla bütünleşebiliyorsanız çalışmamanız için hiçbir neden yoktur. Evde mutsuz bir anneyi ne çocuğunuz ne de eşiniz isteyecektir.

Çocuğun bakımını kim üstlenecek? Bu ya aile bireylerinden biri, ya bir bakıcı, ya da çocuk yuvası olabilir. Her biri iyice araştırmalı. Artılar ve eksiler tartılmalı. Ekonomik olanaklar, uzaklık,içten sevgi ve ilgi kıyaslanmalı.Olanak varsa 1 yaşına kadar çocuk kendi evinde bakılmalı.Her üç durumda da anne işe başlamadan 15-20 gün önce çocuk bakıcısıyla birlikte olmaya başlamalı.Bu süre yarım saatten başlayarak giderek arttırılmalıdır.

ANNE SÜTÜNÜN SAĞILMASI VE SAKLANMASI

İşe başladığınızda da çocuğunuzu yalnızca kendi sütünüzle besleye bilirsiniz.

İş yerinde 3-4 saat ara ile elle, elle kullanılan sağma pompaları ile yada elektrikli süt sağma pompaları ile sütünüz sağabilirsiniz. Her sağdığınız sütü ayrı bir kapta toplayınız. Bu sütleri buz dolabında saklayınız. Akşam bu ayrı kaplardaki Sütleri bir termos içine koyun, eve getirin ve buz dolabına koyun. Ertesi gün siz işteyken bakıcınız bu sağdığınız sütü ılık su dolu bir kap içinde ılıtarak çocuğunuza verebilir.

Sağılan anne sütü dış ortamda 4-6 saat, buz dolabında dondurulmadan 48-72 saat, buz dolabının buzluğunda (-7,-2 C arasında ) 1 ay, Derin dondurucuda (-18 C altında ) 6 ay bozulmadan saklanabilir.

Dondurulmuş sütü 1gün önceden buzluktan çıkartıp buzdolabının buzluğa yakın kısmında çözülmeye bırakınız .Buzluktan çıktıktan 24 saat sonra kullanabileceğiniz bu sütü 24 saat içerisinde kullanabilirsiniz. Çözülen sütü asla yeniden dondurmayınız. Sağdığınız sütü ayrı ayrı kaplarda saklayınız. Birbirleri ile asla karıştırmayınız.

BEBEĞİNİZİN GÜVENLİĞİ

EV KAZALARI VE İLK YARDIM

Çocuğunuz emeklemeye başladığında her zamankinden daha dikkatli olmalısınız. İlk kural riski en aza indirmektir. Çocuğunuzu kaza tehlikesi olabilecek yerlerden uzak tutunuz. İlgisini çekebilecek tehlikeli eşyaları çocuğun ulaşamayacağı yerlere koyunuz. Mümkünse kapalı hatta kilitli bir yerde tutunuz.

Her hangi bir kaza anında; birinci kural, sakin olmak ve sakin kalmaktır. PANİK YOK. İlk yardım konusunda  bilgi sahibi olursanız ve bu gibi durumlarda ne yapacağınızı bilirseniz çocuğunuza en büyük yardımı yapmış olursunuz.

Öncelikle evde bir ecza dolabınız ve bir ilk yardım çantanız olmalıdır. Bu çantanın içerisinde flaster, pamuk, gazlı bezler, sargı bezleri, steril pansuman bezi, antiseptik bir solüsyon,(batticon, betadin, alkol gibi) ağrı kesici şurup,(Paracetamol,İbuprofen gibi) makas, cımbız, yara bantları olmalıdır. Her kullanımdan sonra eksikler tamamlanmalıdır.

Acil durumlarda; başvuracağınız telefonları numaralarını telefonunuzun yanında kolayca görülebilecek bir yerde hazır bulundurmalısınız. Bunlar Doktorunuzun telefonu, Ambulans, Taksi, Hastane, Sağlık ocağı, Polis, Zehir danışma hattı gibi telefonlar olmalıdır.

Sağlık danışma hattı: 184,Hızır acil servis: 112,

Zehir danışma hattı: Tüm Türkiye’de:114, Ankara (Hacettepe) 0312 3052133, Sağlık bakanlığı 0312 5851000

SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ VE İLK YARDIM: Çocuğunuzda solunum güçlüğü gözlediğinizde hemen ağzını kontrol edin. Küçük bir besin parçası, koyu yapışkan bir balgam, küçük bir oyuncak parçası, bez ya da lastik parçası ağzını tıkamış olabilir. Hemen alınabilecek bir parça ise almaya çalışın. Kusmaya bağlı solunum güçlüğünde ağzını temizleyin, yan yatırıp arkasına hafif darbelerle vurun. Eğer çocuğunuzun nefes almadığını fark ederseniz; ağzına baktıktan ve bir yabancı cisim olmadığından emin olduktan sonra çocuğunuzu sert bir zemin üzerine yatırın. Bir elinizle alın bölgesinden başın her iki yanından tutarak başı arkaya doğru çekin. Diğer elinizle alt çeneyi aşağıya çekip ağzı açarak hava yolunun açılmasını sağlayın. Dudaklarınızı çocuğunuzun ağzını ve burnunu içine alacak şekilde çocuğunuzun yüzüne yerleştirin. Daha sonra çocuğunuzun yaşına göre derin nefes alarak ya da almadan ağzınızdaki havayı yavaş yavaş çocuğunuza üfleyin.1 kez soluk verdikten sonra bir elinizi çocuğunuzun göğsüne iki memeyi birleştiren hayali çizginin tam ortasından 1 parmak altında; hafif sola gelecek şekilde yerleştirin. 5 kez elinizi bastırıp kaldırarak kalp masajı yapın. Bu soluk verme ve kalp masajı işlemini sağlık personeli gelinceye kadar sürdürün. Soluk verme sayısı dakikada 20–30 olmalıdır. Her soluk verdikten sonra çocuğunuzun göğüs kafesinin aşağı yukarı hareket edip etmediğini ve kalp atışının olup olmadığını kontrol edin.

EVDE GÜVENLİK

• Evde mutlaka çocukların ulaşamayacağı bir yerde bir yangın söndürücü bulundurulmalı, eviniz çok katlı ise; her katta bir yangın söndürücü bulundurulmalıdır.
• Çocuğunuzu uzun süre yalnız bırakmayın. Ne kadar meşgul olursanız olun her zaman gözünüz kulağınız onda olsun. Özellikle sessiz durduğu anlarda mutlaka bir munzurluk yapıyordur. Dikkatli olmalısınız.
• Bütün prizlere koruyucu kapak yerleştirin. Mümkünse mobilya ve ağır eşyaları prizlerin önüne koyun.
• Elektrikli ev aletlerini kesinlikle prize takılı olarak orta yerde bırakmayın.
• Her türlü kabloları mobilyaların arkasına ya da halıların altına; çocuğunuzun erişemeyeceği yerlere saklayın.
• Pencereleri ve balkon kapılarını açık bırakmayın. Buralara kolay açılamayan emniyet kilitleri takın. Balkon ve pencerelerin önlerinde çocuğunuzun üzerine çıkabileceği koltuk ya da sandalye gibi eşyalar bulundurmayın.
• Ulaşılabilir pencere ve merdiven başlarına parmaklıklar yerleştirin. Özellikle merdiven başlarına yerleştirdiğiniz parmaklıkların kilitli olmasına dikkat ediniz.
• Bebeğinizin yatağını, arabasını kapı ve pencerelerden uzağa yerleştirin.
• Bebeğinizin yattığı odada; duvarlara hiçbir şey asmayın. Tavandan sarkan avizeler bulundurmayın.
• Evdeki perdelerin sarkan kısımlarını duvara güvenli bir şekilde monte edin.
• Camlı mobilyalar, kapılar ve her türlü camlı malzemeler çocuğunuz için tehlikelidir. Gerekli önlemleri alın, mümkünse camsız mobilyalar tercih edin.
• Kırılabilecek eşyaları, vazoları çocuğunuzun ulaşamayacağı yerlerde tutun.
• Televizyon, müzik seti, bilgisayar, vido gibi elektronik eşyalarınızı çocuğunuzun erişemeyeceği yerlere yerleştirin.
• Evdeki akvaryumlar çocuklar için çok tehlikelidir. Çocuğunuzun ulaşamayacağı bir şekilde yerleştirilmedir.
• Televizyon sehpalarını, kitaplıkları ve mobilyaları devrilmeyecek şekilde sabitleyin.
• Alkollü içecekler başta olmak üzere her türlü içecekler çocuğunuzun ulaşamayacağı yerlerde olmalıdır.
• Çocuğunuzun ulaşabileceği yerlere sıcak yiyecek ve içecekler bırakmayın.
• Kibrit, çakmak, sigara gibi maddeleri ortalıkta bırakmayın.(eğer sigara içiyorsanız kendinize ve çocuğunuza bir ödül verin bugün SİGARAYI BIRAKIN)
• Yer döşemelerinin kaygan olmamasına dikkat edin. Fazla kayganlık veren temizlik malzemeleri ile temizlemeyin.
• Çocuğunuzun ayağına giydirdiğiniz ayakkabı, terlik ve çorapların kaymayan malzemeden yapılmış olduğuna dikkat edin.
• Evde, özellikle yerlerde çocuğunuzun yutabileceği küçük eşyalar, oyuncak parçaları olmamasına dikkat edin. Yutabileceği küçük parçaları olan oyuncaklarla çocuğunuzun oynamasına izin vermeyin.
• Her türlü ilaçlar, kimyasal maddeler, kozmetik maddeler, yanıcı ve yakıcı maddeler çocuğunuzun ulaşamayacağı bir yerde; kapalı ve kilitli olarak saklanmalıdır.
• Evde çok insan, aşırı faaliyet ve telaş varsa kaza olma olasılığı daha fazladır.

Böyle durumlarda sakin ve yavaş hareket edin.

• Özellikle çocuğun taşınacağı yerler kaygan olmamalı, yeterli ışıklandırılmalı, merdivenlerde korkuluk olmalı.
• Yerlerdeki halıların kaygan olmamasına ve uçlarının kalkık olmamasına dikkat edilmeli.
• Sivri uçlu ve köşeli eşyalarınızı mümkün olduğunca azaltın. Böyle eşyalarınız varsa olanların üzerine de plastik koruyucular takın.
• Evde, mutfakta mümkünse her odada çalışır durumda bir duman detektörü bulundurulmalıdır.

MUTFAKTA GÜVENLİK

Mutfak evin en tehlikeli bölümüdür. Çocuğunuzu mümkün olduğunca mutfaktan uzak tutunuz.

• Yemek pişirirken çocuğunuzu mutfağa sokmamaya çalışın.
• Ocak üzerindeki, bankolardaki kapların, tava ve tencerelerin sapları arka tarafa çevrilmeli, yemek ocağın arka bölümlerinde pişirilmeli.
• Gaz tüplerinin olduğu yerler mutlaka kapalı ve kilitli tutulmalı.
• Bütün kimyasal maddeler ve deterjanlar çocuğun ulaşamayacağı yerlerde ve kilitli olmalı.
• Yiyecek kaplarına ve etiketsiz şişelere kimyasal maddeler ve deterjanlar konulmamalı.
• Bıçak, çatal gibi kesici ve delici ev gereçlerinin bulunduğu çekmece ve dolaplar çocuğun ulaşamayacağı yerlerde olmalı.
• Fincan, bardak, çanak gibi her türlü cam eşya çocuğunuzun ulaşamayacağı yerde olmalı.
• Yemek, çay, kahve gibi sıcak içecekler çocuğunuzun ulaşamayacağı yerlerde olmalı.
• Çöp kovası çocuğunuzun ulaşamayacağı bir yerde olmalı.
• Masa örtüsü kanaralardan sarkmamalı. Çocuğunuz her an örtünün bir köşesinden çekip üzerindekileri kendi üzerine ya da yerlere düşürebilir.
• Mutfağınız yeterli genişlikte ise ve çocuğunuzun da bir oyun parkı varsa; siz en iyisi oyun parkını mutfağa getirin. Siz işinizi yaparken çocuğunuzda gözünüzün önünde oyun parkında oynasın.

BANYODA GÜVENLİK

• Banyonuzun kapısını kapalı tutun ve çocuğunuzun banyoya yalnız girmesine asla izin vermeyin.
• Her türlü kimyasal maddeleri, deterjanları, temizleyicileri, kozmetik ürünleri çocuğunuzun ulaşamayacağı kapalı bir yerde ve kilitli tutun.
• Duş kabininizin cam olmamasına dikkat edin.
• Çocuğunuzu küveti doldurarak yıkamayın ve küvetin içinde çok az suda olsa küvette asla yalnız bırakmayın.
• Tuvaletini yaparken ve yıkanırken çocuğunuzu asla yalnız bırakmayın.
• Klozet kapağını açık bırakmayın. Mümkünse bebek kilidi takın

BALKONDA GÜVENLİK

• Balkon ve teraslar çocuklar için en tehlikeli yerlerdir.
• Öncelikle balkon kapısını ve teras girişini sürekli kapalı ve kilitli tutunuz.
• Çocuğunuz balkona sizin kontrolünüzde çıkmalı ve balkonda asla yalnız kalmamalıdır.
• Balkon korkulukları çocuğunuzun geçebileceği aralıkta ise aralıkları daraltıp korkuluk yükseltisini arttırılmalısınız.
• Balkonda çocuğunuzun üzerine çıkabileceği merdiven, sandalye gibi eşyalar bulundurulmamalı.
• Balkondaki çiçekler, saksılar çocuğunuzun ulaşamayacağı şekilde yerleştirilmeli.

ARABADA GÜVENLİK

• Çocuğunuzu çok kısa sürelide olsa arabada asla yalnız bırakmayın.
• Çok kısa mesafe gidecek olsanız bile mutlaka kendi emniyet kemerinizi ve çocuğunuzun emniyet kemerini takınız.
• Kapılarda çocuk emniyet kilitleri kullanılmalı.
• Çocuğunuzu kucağınızda ya da tek başına (araba koltuğu ile bile olsa ) ön koltuğa oturtmamalısınız.
• Araba kullanırken çocuğunuzu kucağınıza almamalısınız.
• Çocuklar arabada iken kontak anahtarı arabanın üzerinde bırakılıp arabadan inilmemeli.
• Çocuklar arabada iken araba çalışır durumda bırakılıp arabadan inilmemeli.
• Çocuklar için oto güvenlik koltukları hayat kurtarır. Ne kadar kısa mesafede ve ne kadar az hızda olursanız olun mutlaka doğru takılmış bir oto güvenlik koltuğu kullanmalısınız.

                                                           Güvenli ve kazasız günler dileğiyle;

                                                                         Dr. Yılmaz Bay

                                                        Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı