Yüksek ateş hemen hemen tüm annelerin korkulu rüyasıdır. Çocuğunuzun normal ateşi 37.3-37.8 C arasındadır.

Karma aşılarda hafif bir ateş yükselmesi olabilir. Genelde, çocuklarda ateş, mikrobik hastalıklarda yükselir ve hastalığın ilk harbecisidir. Bazen, oda aşırı sıcak ve çocuk çok fazla giydirilmişse herhangi bir hastalık olamadan da ateş yükselebilir. Çevre koşullarını düzenlemekle ateş düşer.

Sevgili Anneler ve Babalar, ATEŞTEN KORKMAYINIZ! 

Çünkü ateş, vücudun en önemli savunma mekanizmasıdır. Vücuda mikrop girdiğinde, vücut bu mikrobu yakmak için ısısını yükseltir. Bu işlem, mikrobun ve bünyenin durumuna göre 38-41.7 derece arasında seyretmektedir. Aile içinde daha önceden havale geçirmiş olan birisi yoksa 41 dereceye kadar yükselen ateş, çocuğunuzda havaleye ya da olumsuz bir etkiye neden olmaz. Bu durum, çocuğunuzun mikroplarla iyi savaştığının bir göstergesidir. Ateşine hemen müdahale ederek onun bu savaşına engel olmayınız.

Evde mutlaka vücut ısısını ölçen bir termometre bulundurunuz. Bunlar civalı ya da pille çalışan ve ısıyı yazarak gösteren dijital termometreler olabilir. Kulaktan ısı ölçümü 3 yaş altı çocuklarda önerilmez. Çünkü kulak kanalı dardır. Kulak termometresi zarı tam görmediğinde yanlış sonuçlar verebilir. Çocuklarda en iyi ısı ölçümü makattan alınan ölçümdür. Termometreyi 2 cm. içeriye girecek şekilde makata yerleştirin. 1-2 dakika bekledikten sonra çıkarıp okuyun. Ateş 38 C ve altında ise normaldir.

ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR?

Ateş, 38-38.5 derece arasında ise herhangi bir ilaç kullanmayın.

• Öncelikle üzerindeki fazla giysileri çıkartın.
• İnce hafif ve vücudunu sıkmayan giysiler giydirin.
• Bulunduğu odanın sıcaklığını 20-22 derece olacak şekilde ayarlayın.
• Bol su ve sulu gıdalar içmesini sağlayın.
• Yemek için zorlamayın ancak yemek istiyorsa da kısıtlamayın.
• İstirahat için zorlamayın ancak aşırı fiziksel aktiviteyi azaltıcı önlemler alın.

Ateş, 38.5-39.5 derece arasında ise yukarıdaki önlemlere ek olarak doktorunuzun önerdiği ağrı kesici, ateş düşürücü ilaçtan doktorunuzun önerdiği dozda verip 1-2 saat bekleyin. İlaç genellikle yarım saat sonra etkisini göstermeye başlar. Ateşin tam olarak kontrol altına alınabilmesi için 2 saatin geçmesi gerekir. 39.5 derecenin üzerindeki ateşte mutlaka doktorunuzu aramalısınız. Ateş düşürücü ilaç verdikten 1-2 saat sonra ateş düşmeye başlamamışsa ılık su ile çocuğunuzun vücudunu silebilirsiniz.

ILIK SU İLE ATEŞ NASIL DÜŞÜRÜLÜR ?

1. Geniş bir kap içerisinde vücut sıcaklığının 2 derece altında genellikle 36-37 derece dolaylarında bir su hazırlayın.
2. Çocuğun vücudunu tahriş etmeyecek yumuşak bez, havlu ya da süngerlerden birkaç adet bu suyun içerisine koyun.
3. Bebeğin üzeride ki tüm giysileri çıkartarak kuru bir havlu üzerine yatırın.
4. Ilık suya koyduğunuz bezlerden birini çocuğunuzun alın bölgesine koyun. Diğer havlu ile vücudun yüz, karın, diz, el bileklerinin iç yüzü, koltuk altı ve kasık bölgelerini silin. Ana damarlar bu bölgelerden geçtiği için silme işlemi ile ateş daha kolay düşecektir.
5. Alına koyduğunuz bezi ve vücudu sildiğiniz bezi her 2-3 dakikada bir değiştirin. Vücuda ıslak bez koyup beklemeyin. Mutlaka ıslak bezle silin.
6. Ilık suya bastırılmış bezle silme işlemi ile ateşi düşürmek için silme işlemini, aralıksız olarak 20-30 dakika süreyle sürdürmek gerekir.

Eğer bebeğiniz ılık suyla silme işlemine şiddetli bir şekilde tepki gösteriyorsa ılık suyla banyo yaptırabilirsiniz.

ILIK SU İLE BANYO NASIL YAPTIRILIR ?

1. Geniş bir kap ya da küvet içinde 36-37 derece dolaylarında su hazırlayın.
2. Bebeğinizi boyundan aşağısı bu suyun içerisinde olacak şekilde küvete oturtun. (Bebeğiniz çok ağlıyorsa birlikte küvete girebilirsiniz.) 20 ile 30 dk arasında küvet içinde bekleyiniz. Ilık suyla 1-2 dk süreyle duş aldırmanın ateş düşürülmesine hiçbir yararı  yoktur.
3. Banyodan çıktıktan sonra yumuşak bir havluyla silin. Üzerine ince, hafif ve vücudu sıkmayan yumuşak giysiler giydirin.
4. Ilık suyla banyodan sonra ateş yeterince düşmediyse çocuğunuzu giydirmeden kuru bir havlu üzerine yatırın. Vücut üzerinde hafif bir akım olacak şekilde 15-20 dk yelpazeleme uygulayın.

! Ateşi düşürmek için alkol, sirke ve kolonya kullanmayınız.

! Soğuk su ile çocuğunuza duş aldırmayınız. Alnına ve vücuduna soğuk suya bastırılmış bezler koyup beklemeyiniz. Çünkü bu işlemler derideki damarları daraltarak ateşin düşmesini engellemekte ve vücudun iç ısısını yükselterek havale geçirme riskini arttırmaktadır.

ATEŞLİ HAVALE

Çocuklu ailelerin kabusu ve çocuk hekimliğinin en acil problemi olan ateşli havale konusuna gelecek olursak, yukarıda belirttiğimiz gibi aile geçmişinde ateşli havale geçiren birisi yoksa çocuğunuzun ateşli havale geçirme riski son derece düşüktür. Havale geçirse bile 1-2 kez ateşli havale çocuğunuzun beyninde kalıcı olumsuz bir etki yapmaz.

ÇOCUĞUNUZ ATEŞLİ HAVALE GEÇİRİYORSA

Aşağıdaki önerileri uygulayınız:

1. Panik yok.
2. Çocuk pencere kenarına yumuşak bir yere sağ ya da sol tarafa yatırılmalıdır. Temiz hava alabilmesi için pencere açılmalıdır.
3. Çocuğun ağzını açmak için elle veya yabancı cisimle zorlamayın. Dilini ısırmaması için bir çorba kaşığının sap kısmına bir bez sarın. Dişlerinin arasına bu beze sarılmış kaşığın sap kısmını sokabilirsiniz. Zorlamayın.
4. Hava yolunu açmak için hafif arkaya doğru götürün.
5. Ağzında emzik varsa çıkartın.
6. Yukarıda belirttiğimiz ılık su ile silme işlemini uygulayabilirsiniz.
7. Havale geçiren çocuk kesinlikle küvete sokulmamalıdır.
8. Yukarıdaki işlemleri sürdürürken doktorunuzu ya da en yakın sağlık kuruluşunu arayınız ve onlara ulaşmak için gerekli hazırlıkları yapınız.

Dr. Yılmaz Bay
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı