Hayatın ilk aylarında çocuğu en çok huzursuz eden ve Anne -Babaları paniklendiren özellikle akşam üzerleri çocuğun sebepsiz ağlamalarıdır.Bebeğiniz günün her hangi bir saatinde genelde akşam üzeri birden çok şiddetli ağlamaya başlayabilir. Sıkıntılı bir görünümü vardır. Yüzü kızarık, ağız çevresi soluktur.Karnı şiş, gergin ve serttir.Bacaklarını karnına doğru çekmiş, ellerini içe kıvırmış, kol ve bacaklar serttir.Avaz avaz bağırmaktadır. Acıkmış gibi aranır, emme hareketleri yapar, el ve ayaklar soğuktur. Telaş etmeyin bu gaz sancısıdır. Bu durum 3-5 dakikadan 2-3 saate kadar uzayabilir.
GAZ SANCISI OLUŞMAMASI İÇİN
Öncelikle gaz sancıları oluşumuna engel olunmalıdır. Bunun için Anne yediği gıdalara dikkat etmelidir. Kendisinde ve çocukta gaza neden olabilecek soğan, lahana, pırasa, kereviz, kuru fasulye, nohut, kızartma , acı, ekşi, biberli baharatlı gıdalardan kaçınmalı. Hazır meyve suları kola, gazoz gibi içecekler almamalıdır. Emzirme süresince asla alkol ve sigara kullanmamalıdır.
*Çocuğunuzu mümkün olduğunca dik olarak emziriniz,
*Emzirirken meme ucu ile birlikte meme ucunun arkasındaki areola denilen daha koyu olan kısmın da çocuğunuzun ağzında olmasına dikkat ediniz. Böylelikle çocuğunuz daha az hava yutacaktır.
*Biberonla besliyorsanız çocuğunuzu dik olarak besleyiniz.Biberonun çocuğunuzun azına gelen kısmında hava olmamasına dikkat ediniz.
*Bebeğinizin gazını çıkarmasına yardım ediniz. Bir memeden diğer memeye geçerken ve emzirmenin bitiminde çocuğunuzun gazını çıkartmaya çalışınız. Omzunuza bir havlu koyunuz çocuğunuzu göğüs ile omuz arasında olacak şekilde kucağınıza alınız. Arkasına hafif darbelerle vurarak yada hafif dairevi hareketler çizerek , okşar gibi hareketlerle gazını çıkartmaya çalışınız. Bu pozisyonda 2-3 dakika içerisinde gazını çıkartmazsa yüzü koyun pozisyonda yatırınız aynı hareketleri yüzü koyun pozisyonda tekrarlayınız. 2-3 dakika içerisinde gazını çıkartmazsa fazla sallamadan yan yatırınız. Gazını daha sonra çıkartacaktır..
*Ona ninni söyleyiniz. Sesim güzel değil diye endişelenmeyin sizin çocuğunuz en çok sizin sesinizi sevecektir. Yüz yıllardır süre gelen bu yöntem göreceksiniz sizin bebeğinize de iyi gelecektir. Eğer kendiniz bu işi yapamıyorsanız ninni ve klasik müzik kaset ve CD lerinden yararlanabilirsiniz.
*Ona dokunun. Mümkün olduğunca çıplak olarak bağrınıza basın. Bebeğinizi sık-sık kucağınıza alın, Ana kucağının sıcaklığı ona çok iyi gelecektir.
MASAJ; Dokunmanın profesyonel şekli olan masaja bebeğiniz 3-4 haftalık olduğunda başlayabilirsiniz.Anne-Bebek arasındaki duygusal bağı ve yakınlaşmayı sağlayan masaj güçlü bir iletişim yoludur. Masaj bebeği sakinleştirir, rahatlatır, bedensel ve ruhsal gelişimine olumlu etki yapar . Yine masaj vücutta insulin salgısını artırarak gıdaların emilmesini kolaylaştırır.Gelişmeyi hızlandırır. Bağışıklık sistemini güçlendirerek vücut direncini arttırır, solunum sistemini rahatlatır. Dolaşımı aktive ederek kalbin yükünü azaltır. Karın bölgesine ve bağırsaklara daha fazla kan gelmesini sağlayarak sindirimi kolaylaştırır. Boşaltım sistemini aktive ederek gaz ve gaita çıkışını kolaylaştırır. Bağırsaklar içerisindeki gaz sancısına neden olan büyük hava baloncuklarını parçalayarak ve ağrı yapan hassas bölgelerden uzaklaştırarak çocuğunuzun daha huzurlu bir bebeklik dönemi geçirmesini sağlar.
MASAJ NASIL YAPILIR?
Beslenmeden 0,5-1 saat sonra bebeğinizi sırt üstü yatırın.Ellerinizi güzelce yıkayıp kuruladıktan sonra zeytin yağı veya bir bebek yağı ile yağlayın. Karnın sağ alt bölgesinden başlayarak sırayla yukarı, sola ve aşağıya doğru saat yönünde dairevi ve ritmik hareketlerle yumuşakça karına bastırın. Yine bir elinizle karına yukarıdan aşağıya doğru yavaşça bastırırken diğer elinizle bacaklarını yukarı kaldırarak karına değdirmeye çalışınız. Ayrıca karının değişik noktalarına parmaklarınızla bastırın. Bu hareketleri günde bir kaç kez 5-6 dakika süre ile tekrarlayın. Masaj aynı zamanda gaz çıkışını ve dışkılamayı kolaylaştırır, kabızlığı önler.
Bebeğinize masaj yaparken karına aşırı bastırmayın. Ama hareketlerinizde bebeğiniz tarafından hissedilsin. Bu onun dayanıklılığını kendine olan güvenini artırır. Bebeğinizden aldığınız tepkiye göre ne kadar bastırmanız gerektiğini bir süre sonra kolayca anlayacaksınız ve hareketlerinizde doğallaşacaktır. Bebeğinizin gaz sancısı varsa; öncelikle şunu biliniz ki, iyi beslenen, doyan ve gelişen bebeklerde gaz sancısı olur. Yine 3-4 hafta dolaylarında başlayan gaz sancılarının 4-5 ay dolaylarında kendiliğinden sonlandığını bilmelisiniz.Yine de gaz sancılarının akşam üstü başladığını düşünürsek bebeğinizin banyo saatlerini akşam üzerine alabilirsiniz.
GAZ SANCISI BAŞLADIĞINDA
*Karına her hangi bir ısı kaynağında (ütü, soba, kalorifer gibi) ısıtılmış havlu koyabilirsiniz. *Termafor yada ılık su petleri koyabilirsiniz. Ilık su ile banyo yaptırabilirsiniz.
*Bebeğinizi dik bir pozisyonda kucağınıza alıp ev içinde; ritmik hareketlerle sallayarak
hafif-hafif hoplatarak gezdirebilirsiniz.
*Bebek abasıyla sokakta gezdirebilirsiniz.
*Otomobille ufak bir şehir gezintisi yapabilirsiniz.
*Müzik dinletebilirsiniz. Ninni söyleyebilirsiniz.
Yukarıda belirttiğimiz karın masajını da yapabilirsiniz ancak bazı çocuklar gaz sancısı esnasında masaj yapılmasına tepki gösterirler böyle durumlarda masajdan vazgeçmelisiniz. Tüm bu anlattığımız işlemler bağırsaklarda hassas noktalarda biriken büyük hava baloncuklarını parçalar ve bulundukları yerden uzaklaştırır. Eğer tüm bunlara rağmen hala çocuğunuz gaz sancısından aşırı huysuz oluyorsa doktorunuza danışınız ve onun önerileri doğrultusunda bazı bitkisel çaylar yada ilaçlardan yararlanabilirsiniz.
BOL SABIRLAR.
Dr.Yılmaz BAY
Çocuk Sağlığı Uzmanı